انتشار: ۳ مهر ۱۴۰۳

7 دقیقه زمان مطالعه

طرح کلاهبرداری پانزی ارز دیجیتال

جایی که وعده ثروت‌های آنی و بازده‌های نجومی به وفور یافت می‌شود، تهدیدهای جدی نیز در کمین سرمایه‌گذاران است. یکی از این تهدیدها، طرح کلاهبرداری پانزی و هرمی ارزدیجیتال است. در مقاله گذشته به صورت مفصل راجع به کلاهبرداری فلاکس کارت (Fluxcart) صحبت کردیم. این طرح‌ها با وعده سودهای هنگفت و سریع، افراد را به سمت خود جذب کرده و در نهایت منجر به ضررهای هنگفت مالی برای قربانیان می‌شوند.طرح‌های هرمی و پانزی دو نوع از رایج‌ترین کلاهبرداری‌هایی هستند که در بازار ارزهای دیجیتال رخ می‌دهند.

هر دو این طرح‌ها با ایجاد شبکه‌هایی از افراد کار می‌کنند و از طریق جذب سرمایه‌گذاران جدید، به افراد قدیمی‌تر سود پرداخت می‌کنند. اما تفاوت‌های مهمی بین این دو طرح وجود دارد که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.در این مقاله، قصد داریم به بررسی عمیق‌تر طرح کلاهبرداری پانزی و هرمی در دنیای ارزهای دیجیتال بپردازیم.

شما میتوانید با خرید ارز دیجیتال از جمله خرید تتر، خرید ترون و ...در صرافی معتبر اکس نوین به راحتی در حوزه ارز دیجیتال فعالیت و کسب درآمد کنید.

طرح کلاهبرداری پانزی و هرمی ارز دیجیتال چیست؟

در دنیای پررونق ارزهای دیجیتال، جایی که وعده سودهای هنگفت و سریع به وفور شنیده می‌شود، متأسفانه کلاهبرداری‌هایی نیز وجود دارد که با سوءاستفاده از ناآگاهی سرمایه‌گذاران، به دنبال سودجویی هستند. دو نوع از رایج‌ترین این کلاهبرداری‌ها، طرح کلاهبرداری پانزی و هرمی ارز دیجیتال هستند.

طرح هرمی (Pyramid Scheme) چیست؟

در طرح‌های هرمی، افراد با جذب افراد جدید به شبکه خود، سود کسب می‌کنند. به این صورت که هر فرد با معرفی افراد جدید به شبکه، پورسانت دریافت می‌کند. این چرخه به صورت تصاعدی ادامه می‌یابد و در نهایت، تعداد افراد پایین شبکه به قدری زیاد می‌شود که امکان پرداخت سود به همه آن‌ها وجود ندارد. در نتیجه، افرادی که دیرتر به شبکه می‌پیوندند، متضرر می‌شوند.

ویژگی‌های اصلی طرح‌های هرمی

• تاکید بر جذب افراد جدید: رشد شبکه به جای ارائه محصول یا خدمات واقعی
• سوددهی از طریق معرفی افراد جدید: درآمد اصلی از پورسانت جذب افراد جدید است
• ساختار هرمی: شبکه به صورت هرمی شکل گرفته و افراد در سطوح مختلف قرار می‌گیرند

طرح پانزی (Ponzi Scheme) چیست؟

در طرح‌های پانزی، پول سرمایه‌گذاران جدید برای پرداخت سود به سرمایه‌گذاران قدیمی استفاده می‌شود. به عبارت دیگر، این طرح‌ها بر اساس یک چرخه معیوب عمل می‌کنند که در آن، سود از جیب سرمایه‌گذاران جدید تأمین می‌شود.

ویژگی‌های اصلی طرح‌های پانزی

• وعده سودهای ثابت و بالا: سودهای غیر واقعی و تضمینی به سرمایه‌گذاران ارائه می‌شود.
• عدم وجود محصول یا خدمات واقعی: سوددهی از طریق جذب سرمایه‌گذاران جدید صورت می‌گیرد.
• ریسک بالای از دست دادن سرمایه: با کاهش تعداد سرمایه‌گذاران جدید، کل سیستم فرو می‌ریزد.

تفاوت‌های اصلی بین طرح‌های هرمی و پانزی

هر دو طرح کلاهبرداری پانزی و هرمی دو نوع کلاهبرداری هستند که با وعده سودهای هنگفت و سریع، افراد را به سمت خود جذب می‌کنند. اما این دو طرح تفاوت‌های اساسی با هم دارند.

طرح هرمی (Pyramid Scheme)

• تمرکز بر جذب افراد جدید: در طرح‌های هرمی، درآمد اصلی از طریق جذب افراد جدید به شبکه حاصل می‌شود. هر فرد با معرفی افراد جدید، پورسانت دریافت می‌کند.
• ساختار هرمی: این طرح‌ها ساختاری هرمی شکل دارند و افراد در سطوح مختلف قرار می‌گیرند.
• محصول یا خدمت: معمولاً محصول یا خدمتی وجود ندارد یا بسیار کم اهمیت است.
• سوددهی: سوددهی از طریق پورسانت جذب افراد جدید است.
• پایداری: این طرح‌ها پایدار نیستند و با کاهش سرعت جذب افراد جدید، فرو می‌ریزند.

طرح پانزی (Ponzi Scheme)

• تمرکز بر پرداخت سود به سرمایه‌گذاران قدیمی: در طرح‌های پانزی، سود پرداخت شده به سرمایه‌گذاران اولیه، از سرمایه سرمایه‌گذاران جدید تأمین می‌شود.
• ساختار خطی: این طرح‌ها ساختاری خطی دارند و افراد به صورت زنجیره‌ای به هم متصل می‌شوند.
• محصول یا خدمت: معمولاً محصول یا خدمتی وجود ندارد.
• سوددهی: سوددهی از طریق پرداخت سود از سرمایه سرمایه‌گذاران جدید است.
• پایداری: این طرح‌ها نیز پایدار نیستند و با کاهش تعداد سرمایه‌گذاران جدید، فرو می‌ریزند.

طرح هرمی بر جذب افراد جدید تمرکز دارد و ساختاری هرمی شکل دارد. طرح پانزی بر پرداخت سود به سرمایه‌گذاران قدیمی تمرکز دارد و ساختاری خطی دارد.

هر دو طرح کلاهبرداری پانزی و هرمی ارز دیجیتال، کلاهبرداری هستند و به محض کاهش جریان ورود سرمایه جدید، فرو می‌ریزند. بنابراین، همیشه قبل از سرمایه‌گذاری، به ویژه در حوزه ارزهای دیجیتال، تحقیقات لازم را انجام دهید و از منابع معتبر اطلاعات کسب کنید.

چگونه طرح‌های پانزی و کلاهبرداری در ارزهای دیجیتال را شناسایی کنیم؟

در دنیای پر نوسان ارزهای دیجیتال، تشخیص طرح‌های پانزی و کلاهبرداری‌های مشابه از سرمایه‌گذاری‌های قانونی بسیار مهم است. این طرح‌ها با وعده سودهای هنگفت و سریع، بسیاری را به دام می‌اندازند. در ادامه به برخی از نشانه‌های کلیدی که به شما کمک می‌کنند طرح‌های پانزی را شناسایی کنید، اشاره می‌کنیم:

نشانه‌های اصلی طرح‌های پانزی در ارزهای دیجیتال

1. وعده سودهای ثابت و بالا: اگر طرحی به شما وعده سودهای ثابت و بسیار بالا در مدت زمان کوتاه بدهد، به احتمال زیاد یک طرح پانزی است. هیچ سرمایه‌گذاری با ریسک پایین، چنین سودهای تضمینی ندارد.
2. عدم شفافیت در مدل کسب‌وکار: اگر جزئیات دقیق در مورد نحوه کسب درآمد و ایجاد سود در این طرح ارائه نشود، احتمال کلاهبرداری بسیار زیاد است.
3. فشار برای جذب افراد جدید: اگر به شما فشار وارد شود تا افراد بیشتری را به این طرح معرفی کنید، به احتمال زیاد با یک طرح کلاهبرداری پانزی و هرمی روبرو هستید.
4. عدم وجود اطلاعات دقیق در مورد تیم مدیریت: اگر اطلاعات کافی در مورد تیم مدیریت و سابقه آن‌ها در دسترس نباشد، به این معنی است که نمی‌توان به آن‌ها اعتماد کرد.
5. استفاده از اصطلاحات پیچیده و مبهم: استفاده از اصطلاحات فنی پیچیده و مبهم برای پنهان کردن ماهیت واقعی طرح، یکی دیگر از نشانه‌های کلاهبرداری است.
6. عدم نظارت قانونی: اگر طرحی تحت نظارت هیچ نهاد قانونی نباشد، ریسک سرمایه‌گذاری در آن بسیار بالا است.
7. سایت‌های بی‌کیفیت و حرفه‌ای نبودن: وب‌سایت‌های طرح‌های پانزی اغلب دارای طراحی ضعیف و اطلاعات ناکافی هستند.
8. عدم وجود سابقه مالی قابل تأیید: اگر طرحی سابقه مالی قابل تأیید نداشته باشد، نمی‌توان به سودآوری آن اطمینان کرد.

بلای کلاهبرداری‌های ارز دیجیتال در ایران

بازار پرنوسان ارزهای دیجیتال، با وجود پتانسیل‌های بالای سوددهی، متأسفانه به محلی برای فعالیت کلاهبرداران نیز تبدیل شده است. به ویژه در ایران، به دلیل عدم آگاهی کافی بسیاری از افراد نسبت به این بازار، کلاهبرداری‌های متعددی رخ داده است. این طرح کلاهبرداری پانزی و هرمی نه تنها منجر به ضرر مالی افراد شده، بلکه اعتماد عمومی به این بازار را نیز خدشه‌دار کرده است.

نمونه‌هایی از کلاهبرداری‌های رایج در حوزه ارز دیجیتال ایران

• تتر فلش: این طرح کلاهبرداری پانزی و هرمی که یکی از بزرگ‌ترین کلاهبرداری‌های ارز دیجیتال در ایران بود، با وعده سودهای نجومی و سریع، هزاران نفر را به دام انداخت. در این طرح، کلاهبرداران با ایجاد یک پلتفرم جعلی، سرمایه افراد را جذب کرده و سپس ناپدید شدند.
• سایت‌های سوددهی روزشمار: این طرح کلاهبرداری پانزی و هرمی با وعده سودهای روزانه و تضمینی، افراد را فریب می‌دهند. پس از جذب سرمایه، این سایت‌ها به یکباره از دسترس خارج شده و سرمایه‌گذاران بدون هیچ راهکاری برای بازگرداندن سرمایه خود رها می‌شوند.
• کانال‌های تلگرامی تبلیغ توکن‌های جعلی: بسیاری از کانال‌های تلگرامی با تبلیغ توکن‌های ناشناخته و وعده سودهای چند هزار درصدی، افراد را به سمت خود جذب می‌کنند. این توکن‌ها پس از جذب سرمایه، به سرعت بی‌ارزش شده و سرمایه‌گذاران متحمل ضرر هنگفتی می‌شوند.

چرا افراد در دام این کلاهبرداری‌ها می‌افتند؟

• جذب سودهای آنی: وعده سودهای بالا و سریع، بزرگ‌ترین انگیزه‌ای است که افراد را به سمت این طرح‌ها سوق می‌دهد.
• عدم آگاهی کافی: بسیاری از افراد به دلیل عدم شناخت کافی از بازار ارزهای دیجیتال و پیچیدگی‌های آن، به راحتی فریب وعده‌های دروغین را می‌خورند.
• اعتماد به افراد ناشناس: اعتماد به تبلیغات افراد ناشناس در فضای مجازی، یکی دیگر از دلایل اصلی افتادن در دام این کلاهبرداری‌ها است.

راهکارهای مقابله با کلاهبرداری‌های ارز دیجیتال

• افزایش آگاهی: برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی برای افزایش آگاهی عمومی در مورد ارزهای دیجیتال و روش‌های تشخیص کلاهبرداری
• نظارت بیشتر بر بازار: تقویت نظارت نهادهای نظارتی بر فعالیت‌های مرتبط با ارزهای دیجیتال
• مجازات شدید کلاهبرداران: برخورد قاطع با کلاهبرداران و مجازات آن‌ها به عنوان بازدارنده برای دیگران
• استفاده از صرافی‌های معتبر: خرید و فروش ارزهای دیجیتال تنها از طریق صرافی‌های معتبر و دارای مجوز
• تحقیق قبل از سرمایه‌گذاری: قبل از هرگونه سرمایه‌گذاری، به طور کامل در مورد پروژه و تیم توسعه‌دهنده آن تحقیق کنید.

نمونه‌های مشهور کلاهبرداری‌های ارز دیجیتال

بیت‌کانکت (BitConnect)

یکی از بزرگ‌ترین و مشهورترین طرح‌های هرمی در حوزه ارزهای دیجیتال بود که با وعده سودهای روزانه و هنگفت، بسیاری از افراد را به خود جذب کرد. این طرح با ایجاد یک ارز دیجیتال جعلی و یک پلتفرم معاملاتی، سرمایه افراد را جذب کرده و سپس ناپدید شد.

وان‌کوین (OneCoin)

این طرح نیز مشابه بیت‌کانکت، با وعده سودهای بالا و ایجاد یک ارز دیجیتال جعلی، بسیاری از افراد را فریب داد. وان‌کوین با تبلیغات گسترده و برگزاری همایش‌های بزرگ، توانست سرمایه زیادی را جمع‌آوری کند.

افینیتی (Affinity)

این طرح با وعده سودهای بالا و ایجاد یک جامعه سرمایه‌گذاری، بسیاری از افراد را به خود جذب کرد. افینیتی با استفاده از بازاریابی شبکه‌ای و ایجاد یک سیستم پاداش‌دهی پیچیده، توانست سرمایه زیادی را جمع‌آوری کند.

فورکس گیت (Forex Club)

این طرح با وعده سودهای بالا در بازار فارکس و استفاده از ارزهای دیجیتال، بسیاری از افراد را فریب داد. فورکس گیت با ایجاد یک پلتفرم معاملاتی جعلی، سرمایه افراد را جذب کرده و سپس ناپدید شد.

راهکارهایی برای جلوگیری از افتادن در دام کلاهبرداری‌های ارز دیجیتال

با توجه به افزایش روزافزون کلاهبرداری‌ها در حوزه ارزهای دیجیتال، آشنایی با راهکارهای پیشگیری از این موارد، برای سرمایه‌گذاران بسیار حائز اهمیت است. در ادامه به برخی از مهم‌ترین راهکارها اشاره می‌کنیم:

1. تحقیق جامع و دقیق

• تیم توسعه‌دهنده: درباره تیم توسعه‌دهنده پروژه، سابقه آن‌ها و تخصصشان در حوزه بلاکچین تحقیق کنید.
• وایت پیپر: وایت پیپر پروژه را به دقت مطالعه کنید. آیا ایده پروژه نوآورانه است؟ آیا نقشه راه مشخصی برای آن وجود دارد؟
• کد منبع: اگر کد منبع پروژه در دسترس است، آن را بررسی کنید. آیا کد باکیفیت و شفاف است؟
• صرافی‌های لیست‌شده: در کدام صرافی‌ها این ارز دیجیتال لیست شده است؟ صرافی‌های معتبر معمولاً پروژه‌های کلاهبرداری را لیست نمی‌کنند.
• نظرات کاربران: نظرات کاربران دیگر را در مورد پروژه مطالعه کنید.

2. عدم اعتماد به وعده‌های اغواکننده

• سودهای بالا و تضمینی: هیچ سرمایه‌گذاری بدون ریسک، سودهای تضمینی و بسیار بالا ندارد.
• طرح‌های پیچیده: طرح‌هایی که با استفاده از اصطلاحات پیچیده و مبهم سعی در فریب دادن شما دارند، معمولاً کلاهبرداری هستند.
• فشار برای تصمیم‌گیری سریع: اگر به شما فشار وارد می‌شود تا سریع‌تر تصمیم بگیرید، احتیاط کنید.

3. استفاده از منابع معتبر

• سایت‌های خبری معتبر: اخبار و تحلیل‌های مربوط به ارزهای دیجیتال را در سایت‌های خبری معتبر دنبال کنید.
• انجمن‌های تخصصی: در انجمن‌های تخصصی ارزهای دیجیتال شرکت کرده و با افراد با تجربه مشورت کنید.
• شبکه‌های اجتماعی: صفحات رسمی پروژه‌ها در شبکه‌های اجتماعی را دنبال کنید و نظرات کاربران را مطالعه کنید.

4. بررسی سابقه پروژه

• مدت‌زمان فعالیت: پروژه‌هایی که مدت‌زمان زیادی است فعالیت می‌کنند، معمولاً قابل اعتمادتر هستند.
• حجم معاملات: حجم معاملات بالا نشان‌دهنده محبوبیت و اعتماد سرمایه‌گذاران به پروژه است.

5. محافظت از اطلاعات شخصی

• رمزهای عبور قوی: از رمزهای عبور قوی و منحصر به فرد برای حساب‌های خود استفاده کنید.
• احراز هویت دو مرحله‌ای: از احراز هویت دو مرحله‌ای برای افزایش امنیت حساب‌های خود استفاده کنید.
• مراقب ایمیل‌ها و پیام‌های فیشینگ باشید: به ایمیل‌ها و پیام‌هایی که از شما می‌خواهند اطلاعات شخصی یا رمز عبور خود را وارد کنید، اعتماد نکنید.

6. استفاده از کیف پول‌های امن

• کیف پول‌های سخت‌افزاری: برای نگهداری ارزهای دیجیتال خود از کیف پول‌های سخت‌افزاری استفاده کنید.
• کیف پول‌های نرم‌افزاری: اگر از کیف پول‌های نرم‌افزاری استفاده می‌کنید، حتماً از یک کیف پول معتبر و امن استفاده کنید.

7. مشاوره با افراد متخصص

• مشاوران مالی: قبل از هرگونه سرمایه‌گذاری، با یک مشاور مالی باتجربه مشورت کنید.

به یاد داشته باشید: سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال ریسک بالایی دارد و هیچ تضمینی برای سوددهی وجود ندارد. قبل از هرگونه تصمیم‌گیری، حتماً تحقیقات لازم را انجام دهید و با افراد متخصص مشورت کنید.

سوالات متداول در خصوص طرح کلاهبرداری پانزی و هرمی ارز دیجیتال

چه تفاوتی بین طرح کلاهبرداری پانزی و هرمی وجود دارد؟

• طرح هرمی: تمرکز بر جذب افراد جدید به شبکه و کسب درآمد از پورسانت آنهاست. محصول یا خدمتی وجود ندارد یا بسیار کم اهمیت است.
• طرح پانزی: سود سرمایه‌گذاران اولیه از سرمایه سرمایه‌گذاران جدید تأمین می‌شود. محصول یا خدمتی وجود ندارد.

نشانه‌های اصلی طرح‌های کلاهبرداری در ارزهای دیجیتال چیست؟

• وعده سودهای بسیار بالا و تضمینی: هیچ سرمایه‌گذاری بدون ریسک، سودهای تضمینی و بسیار بالا ندارد.
• عدم شفافیت در مدل کسب‌وکار: اطلاعات دقیقی در مورد نحوه کارکرد طرح ارائه نمی‌شود.
• فشار برای جذب افراد جدید: به شما فشار می‌آورند تا افراد بیشتری را به شبکه معرفی کنید.
• عدم نظارت قانونی: طرح تحت نظارت هیچ نهاد قانونی نیست.

چگونه می‌توان از طرح کلاهبرداری پانزی و هرمی جلوگیری کرد؟

• تحقیق کامل: درباره پروژه، تیم توسعه‌دهنده و فناوری پشت آن تحقیق کنید.
• مشاوره با افراد متخصص: از مشاوره افراد با تجربه در زمینه ارزهای دیجیتال استفاده کنید.
• عدم اعتماد به تبلیغات اغوا کننده: تبلیغات اغراق‌آمیز و فریبنده، اغلب نشانه‌ای از کلاهبرداری است.
• استفاده از صرافی‌های معتبر: برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال، از صرافی‌های معتبر و دارای مجوز استفاده کنید.

چرا افراد در دام این کلاهبرداری‌ها می‌افتند؟

• جذب سودهای آنی: وعده سودهای بالا و سریع، بزرگ‌ترین انگیزه‌ای است که افراد را به سمت این طرح‌ها سوق می‌دهد.
• عدم آگاهی کافی: بسیاری از افراد به دلیل عدم شناخت کافی از بازار ارزهای دیجیتال، به راحتی فریب وعده‌های دروغین را می‌خورند.
• اعتماد به افراد ناشناس: اعتماد به تبلیغات افراد ناشناس در فضای مجازی، یکی دیگر از دلایل اصلی افتادن در دام این کلاهبرداری‌ها است.

چه تفاوت‌هایی بین طرح کلاهبرداری پانزی و هرمی در حوزه ارزهای دیجیتال و سایر حوزه‌ها وجود دارد؟

در اصل، تفاوت چندانی وجود ندارد. تنها تفاوت در این است که در حوزه ارزهای دیجیتال، از اصطلاحات و فناوری‌های مرتبط با بلاکچین استفاده می‌شود تا طرح‌ها جذاب‌تر به نظر برسند.

آیا می‌توان از طریق شکایت قانونی، سرمایه از دست رفته در این طرح‌ها را پس گرفت؟

بله، امکان پیگیری قانونی وجود دارد. اما موفقیت در این امر به عوامل مختلفی مانند نوع کلاهبرداری، میزان سرمایه از دست رفته و شواهد موجود بستگی دارد.

200

9

295

253

0